Als het aankomt op wedstrijden is er niet veel teleurstellender dan de gevreesde DNF achter je naam. Na alle tijd en energie die je in je trainingen hebt gestoken, kan het een vervelend zijn om te besluiten vroegtijdig uit de race te stappen omdat je je niet goed voelt.
Helaas is er niet altijd een eenduidig antwoord op de vraag of je nu beter wel of niet kunt uitstappen. Enig ongemak is immers te verwachten wanneer je lange afstanden aflegt. Maar hoe weet je of je jezelf in gevaar brengt door verder te lopen?
‘Dat is de hamvraag – mensen moeten hun lichaam kennen om het verschil tussen ongemak van de wedstrijd zelf en een mogelijke blessure te onderscheiden’, vertelt inspanningsfysioloog en hardloopcoach Jason Karp uit.
Er zijn echter een aantal punten waar je op kunt letten. Bij de volgende vijf signalen zou je moeten overwegen om uit de wedstrijd te stappen – of in ieder geval een stop te maken bij een verzorgingspost, waar factoren zoals bloeddruk en lichaamstemperatuur je kunnen helpen bij het nemen van je besluit.
1.Je voelt een scherpe of stekende pijn, of hoort een klap
Als je tijdens het lopen een plotselinge, intens scherpe of stekende pijn voelt, of een klap hoort, is dat geen goed nieuws – het is waarschijnlijk een teken van acuut letsel. Of het nu een verstuikte knie of enkel is, als het pijn blijft doen tijdens het hardlopen, kun je uiteindelijk meer schade aanrichten.
‘Een scherpe pijn die zich op een specifieke plaats bevindt, of het nu een van de kleinere botjes in het onderbeen of het dijbeen is, en pijn doet bij het landen (het moment dat er kracht op wordt gezet) is haast niet anders te interpreteren’, vertelt Karp. Wanneer je doorloopt met een stressfractuur riskeer je het breken van een bot, wat zorgt voor een nog langere hersteltijd (en mogelijk een operatie).
Een goede vuistregel: als de pijn te intens is om je normale looppatroon te behouden, is het waarschijnlijk niet iets waarmee je de finish kunt halen.
Toch is niet alle pijn een expliciet teken om ermee op te houden. Veel van de ‘itis’ pijntjes, zoals tendinitis (peesontsteking) of plantaire fasciitis (ontsteking van de voetzool), zullen bijvoorbeeld niet direct tot schade op de lange termijn leiden wanneer je ermee doorloopt – zolang je bekend bent met de pijn, en een huisarts of fysiotherapeut heeft vastgesteld dat het niets ernstigs is, zoals een stressfractuur.
‘Andere voorbeelden van pijn die niet direct zo ernstig zijn dat je uit een wedstrijd moet stappen zijn het IT-band syndroom (waarbij je pijn aan de buitenkant van de knie voelt) en shin splints’, stelt John Hill, hoogleraar sportgeneeskunde.
2. Je voelt je verward of gedesoriënteerd
Als je je in een race verward of gedesoriënteerd voelt, kan dat een belangrijk signaal zijn voor een levensbedreigende aandoening genaamd hyponatriëmie, wat een tekort aan natrium betekent. ‘Als mensen te veel vocht binnenkrijgen, verdunnen de elektrolyten in hun bloedbaan, voornamelijk het natrium’, vertelt Hill. Je kunt hierdoor ook last hebben van misselijkheid en braken.
Hoewel dit kan worden voorkomen door alleen water te drinken wanneer je dorst hebt en je natriumniveau op peil te houden met bijvoorbeeld zouttabletten, moet dit, zodra je het punt van hyponatriëmie hebt bereikt, langzaam worden teruggedraaid door medisch specialisten via een infuus. Dus ja, dat betekent dat je wedstrijd voorbij is.
Verwarring en desoriëntatie kan ook een teken zijn van een hitteberoerte, wat ook een DNF zou rechtvaardigen. Dit kan worden bepaald door je lichaamstemperatuur te laten checken.
3. Je stopt met zweten of kan niet ophouden met rillen
Inderdaad, als de loopomstandigheden zwaar zijn, zit iedereen in hetzelfde schuitje. Maar dat betekent niet dat je altijd door moet zetten.
Als je te maken hebt met warm en vochtig weer is stoppen met zweten een belangrijk teken voor een hitteberoerte. ‘Zweten is de manier waarop mensen zichzelf koelen’, legt Karp uit. In combinatie met signalen als duizeligheid, misselijkheid, hoofdpijn, en desoriëntatie en verwarring, is stoppen met zweten een teken dat je innerlijke thermostaat niet goed werkt.
Het andere uiterste, waarbij je in de ijskoude regen of wind loopt en je niet kunt stoppen met rillen, kan een teken van onderkoeling zijn. ‘Als je vermoedt dat je onderkoelt bent, is het niet verstandig om zomaar te stoppen en te rusten. Doe je dat wel, dan daalt je lichaamstemperatuur verder, wat je uiteindelijk fataal kan worden’, aldus Hill. Blijf lopen tot je bij een verzorgingspost komt, waar je jezelf veilig kunt opwarmen.
4. Je hebt een astma-aanval en kan niet ademen
Hoewel dit misschien voor de hand liggend lijkt, is het voor lopers niet altijd duidelijk dat dit een reden is om te stoppen – een hele serieuze reden zelfs.
‘Als het behoorlijk stoffig of heet is en iemand zijn astma niet goed onder controle heeft of een lichte vorm van inspanningsastma of bronchospasmen heeft, kan dat zorgen voor een gevoel van kortademigheid’, zegt Hill. Als je dat niet aanpakt (of dat nu betekent een pauze nemen of je medicijnen innemen), kan dat eindigen met een heuse astma-aanval.
‘Een astma-aanval is niet in een paar minuten te beëindigen – de behandeling gaat waarschijnlijk een uur duren’, zegt Hill. ‘Meestal worden deze mensen met een ambulance naar de Eerste Hulp gebracht en corticosteroïden en Salbutamol toegediend.’
5. Je voelt je gewoon ellendig door niet-ernstige kwaaltjes en pijntjes, en je wedstrijd is het niet waard.
Soms hoef je geen ernstige medische consequenties te ondervinden om een DNF te rechtvaardigen – als de weersomstandigheden vreselijk zijn of het voor jou niet goed voelt om door te lopen (ook al komt de pijn je bekend voor), kan uitstappen nog steeds de beste optie zijn.
Denk in dit geval na over het belang van de wedstrijd voor jou en de plaats die hij inneemt in je algehele wedstrijdschema of doelen. ‘Vanuit een trainersperspectief is het nuttig voor de atleet of trainer om de wedstrijd te classificeren met een A-, B- of C-label’, stelt hardloopcoach Gary Berard.
Waar een ‘A’-race een wedstrijd kan zijn waarvoor je specifiek hebt getraind (of gereisd), kan je een ‘C’-race beschouwen als een goede training of voorbereiding op een andere wedstrijd. (Een ‘B’-race zit daar tussenin.)
Door je wedstrijd een bepaalde status te geven, kun je de voor- en nadelen beter tegen elkaar afwegen om uiteindelijk tot een besluit te komen.
tips voor beginnende lopers boven de 40 jaar
Waarom je longen pijn kunnen doen als het koud is
